Impact Factor یا ضریب تاثیر

اگر شما نیز در حال نوشتن مقاله علمی یا انجام پروژه پایان نامه خود باشید حتما با این اصطلاح آشنا شده اید؛ Impact Factor یا ضریب تاثیر که با علامت IF نیز شناخته می شود، نشان دهنده میزان ارجاع ها و استنادهای یک مجله می باشد. در واقع برای محاسبه ایمپکت فاکتور مجموع تعداد ارجاعات (Citation) داده شده به مجله در دو سال اخیر تقسیم بر مجموع تعداد مقالات چاپ شده در دو سال اخیر می باشد. می توان به طور خلاصه فرمول ضریب تاثیر را اینگونه نوشت:

فرمول محاسبه Impact Factor

تاریخچه ضریب تاثیر

ضریب تاثیر نخستین بار توسط دکتر یوجین گارفیلد و آروینگ شر در حدود سال 1960 به موسسه اطلاعات علمی امریکا جهت وجود یک شاخص برای امتیاز بندی مجلات علمی ارائه شد. البته امروزه این امتیاز دهی منتقدانی نیز دارد و متاسفانه امکان تقلب و دستکاری این اعداد وجود دارد که در ادامه توضیح خواهیم داد.

لازم به ذکر است شما می توانید پروژه و پایان نامه های خود را در آزمایشگاه تحقیقاتی پویاژن آزما تحت نظر هیات علمی دانشگاه، دکتر مجید مقبلی بگذارنید. برای اطلاعات بیشتر با شماره های تماس حاصل فرمایید.

حتما تا به حال برای شما سوال شده که میزان اهمیت این عدد چقدر بوده و چرا باید ایمپکت فاکتور مجله ای را که قصد submit کردن مقاله در آن را دارید بدانید. در واقع این ضریب در شناسایی مجلات معتبرتر به شما کمک می کند و هر چه این ضریب بالاتر باشد نشان دهنده ارجاع بیشتر به مقالات موجود در آن مجله بوده و به اصطلاح مجله معتبرتر محسوب خواهد شد. البته نمی توان آن را معیار خیلی دقیقی برای تشخیص مجلات خوب در نظر گرفت، زیرا این عدد به کل مجله باز می گردد نه ارجاعات مربوط به هر مقاله. از طرف دیگر برخی مجلات با دادن ارجاعات مختلف به مقالات موجود در مجلات خود می توانند این عدد را دستکاری کنند.

چه عددی برای ضریب تاثیر خوب محسوب می شود؟

این مساله ارتباط زیادی به موضوع مجله مربوط دارد؛ به عنوان مثال در رشته هایی مثل ریاضیات که تعداد مقالات کمتری نسبت به رشته های زیست شناسی در آن چاپ می شود IF حدود 0.5 عالی محسوب می شود. یا حتی رشته ای مثل تاریخ. اما می توان گفت در رشته های حوزه بیولوژی ایمپکت فاکتورهای بالای 2 امیدوار کننده محسوب می شوند.

ایمپکت فاکتور مجله Nature- شما می توانید به سادگی با سرچ نام مجله+ کلمه impact factor ، ضریب تاثیر را متوجه شوید.

چگونه ایمپکت فاکتور یک مجله را بفهمیم؟

با ورود به صفحه اصلی سایت مربوط به هر ژورنالی، معمولا با عدد IF آن ژورنال مواجه خواهید شد. در غیر این صورت می توانید نام مجله را + کلمه کلیدی Impact factor سرچ کنید؛ اگر این راه نیز عدد ضریب تاثیر را به شما نشان نداد، کد ISSN مربوط به مجله را بیابید و طبق ویدیو زیر ضریب تاثیر مجله مورد نظر خود را پیدا کنید.

معیارهای جایگزین ایمپکت فاکتور:

به طور دقیق جایگزین که نه اما معیارهای دیگری نیز هستند که می توان برای انتخاب مجله مناسب و معتبر کمک کننده باشد.

شاخص Citation

نحوه محاسبه این شاخص مشابه ایمپکت فاکتور بوده فقط با این تفاوت که این شاخص به جای 2 سال 5 ساله محاسبه می گردد.

شاخص H index

به طور خلاصه می توان گفت این شاخص میزان تقریبی بهره وری و تاثیر پژوهشگران را مشخص می کند. H index در واقع به شخص پژوهشگر باز می گردد و میزان بهره وری از طریق تعداد مقالات چاپ شده توسط فرد، و میزان تاثیر از طریق ارجاعات به آثار منتشر شده پژوهشگر تعیین می گردد.

شاخص Q

یا Quartiles، این شاخص در واقع جایگاه مجله را در زیر گروه تخصصی رشته خودش نشان می دهد و به چهار قسمت تقسیم می شود. اگر مجله مورد نظر شما دارای عدد Q 1 باشد یعنی در بهترین جایگاه میان مجلات با موضوع مشابه خود قرار دارد.

امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد.