دستگاه های آزمایشگاه میکروبیولوژی
برای کار در آزمایشگاه میکروبیولوژی نیاز دارید تا ابتدا با نکاتی آشنا شده و برخی از وسایلی که در آزمایشگاه میکروبیولوژی با آنها کار میکنید را بشناسید. در مقاله قبل درباره نکاتی که باید برای کار در آزمایشگاه میکروبیولوژی بدانید و تمامی وسایل مورد استفاده توضیح داده شد. در این مقاله آزمایشگاه همکار پویاژن آزما تلاش کرده تا تمامی دستگاه ها را به شما آموزش دهد.
اتوكلاو
دستگاهي است كه با حرارت مرطوب (بخار آب ) كار ميكند. ازاين دستگاه معمولاً جهت سترون كردن محيط كشت وبرخي لوازم آزمايشگاهي استفاده مي شود. دراين حالت حرارت مرطوب بخوبي درجسم نفوذ كرده ولذا ميكروب را با سرعت بيشتري نسبت به هواي داغ از بين مي برد. اين دستگاه با حرارت 121 درجه و فشار 15 پوند ( 1.4 atm ) به مدت 15-10 دقيقه محيط كشت ميكروبي را استريل مي كند. علت مرگ ميكروبها در اين روش سترون كردن ناشی از دناتوره شدن ميكروبي است. در زمان استفاده از اين دستگاه بايد توجه داشت كه محيط اتوكلاو اشباع از بخار آب باشد زيرا درجه حرارت داخل دستگاه در صورتی كه بخار آب با هوا مخلوط شده باشد در مقايسه با حالت اشباع كمتر است علاوه بر اين وجود هوا در محيط مانع نفوذ بخار به درون جسم می گردد به همين دليل در موقع استفاده از دستگاه بايد قبلاً هواي داخل محفظه را خارج نمود.
تصویر نوعی اتوکلاو که در آزمایشگاه میکروبیولوژی استفاده میشود
بين فشارودرجه حرارت اتوكلاو رابطه اي وجود دارد كه در زير آمده است:
رابطه بین درجه حرارت و فشار در اتوکلاو
فور (oven)
اين دستگاه با هواي داغ يا حرارت كار ميكند . معمولاً از اين دستگاه جهت ستر ون كردن انواع ظروف شيشه اي مقاوم به حرارت مثل پتري ها ، لوله هاي آزمايش، پيپت، بطريها ي درپيچ دار و… استفاده مي شود اين وسايل بايد قبلاتميز شوند وهنگامي كه دردستگاه قرارداده مي شوند بهتر است اين وسايل داخل كاغذهاي مخصوص ويا درمحفظه هاي فلزي قرار گيرند . وجود يك پنكه در درون اين دستگاه باعث به جريان درآوردن هوا شده وهواي داغ در تمام قسمتهاي آن به يك ميزان اثر مي گذارد . بعد ازقرار دادن اشياء درون فور مدت یک ساعت لازم است تا درجه حرارت وسايل به حد مورد نظر برسد . سپس وسايل بايد براي مدت مشخص جهت سترون شدن در آن بمانند ، اين مدت زمان برحسب درجه حرارت متغير است (مثل160درجه بمدت 45 دقيقه ، 180 درجه به مدت 5/7 دقيقه و190 درجه به مدت 5/1 دقيقه)
تصویر آون در دو اندازه که در آزمایشگاه میکروبیولوژی استفاده میشود.
بن ماري (حمام آب)
دستگاهي است كه به كمك آن مي توان مايع يا كشت مورد نظر را به دماي مطلوب رساند وبه اين ترتيب به طورغير مستقيم به محيط كشت، ماده شيميايي و…حرارت داده مي شود . براي جلوگيري از توليد رسوب در داخل دستگاه بايد ازآب مقطر جهت پركردن آن استفاده كرد. برخي حمامها قادرند آب سردتوليد كنند .دراين موارد جهت تامين درجه حرارت پايينتر از دماي محيط استفاده مي شود.
بن ماری یا حمام آب
كلني شمار (colony counter)
براي شمارش تعداد كلني رشد كرده درمحيط جامد استفاده مي شود .برخي از آنها داراي قلمهاي خاصي هستنند كه بوسيله آنها ميتوان كلني هاي شمارش شده را علامت گذاري كرده ودر همان حال توسط دستگاه ديگري كه روي كلني شمار وجود دارد،تعداد كلني ها را ثبت نمود.
کلونی شمار
فيلتر
درمواردي كه بعلت وجود تركيبات خاص درمحيط كشت از جمله سرم، ويتامينها و اوره كه نسبت به حرارت حساسند، بجاي استفاده ازاتوكلاو از فيلتريا صافي استفاده مي شود. جنس صافيها معمولاً از استات سلولزيا نيترات سلولزاست.
شيكر
از اين دستگاه به منظور تكان دادن نمونه هاي مورد آزمايش در آزمایشگاه میکروبیولوژی استفاده ميشود. كه بصورت دوراني و يا ضربه اي (حركت جلو و عقب) حركت كرده و علاوه بر توزيع يكسان دما در محيط كشت، مانع از رسوب ميكروبها شده و باعث مي شود ميكروبها از تمام مواد غذايي موجود در محيط كشت استفاده كرده وعلاوه بر اين، عمل هوادهي نيز در محيط صورت ميگيرد.
نوعی شیکر مورد استفاده در آزمایشگاه های مختلف
انكوباتور
دستگاهي است كه مي تواند دماي مرطوب براي رشد ميكروبها در آزمایشگاه میکروبیولوژی را تامين كند دماي انكوباتور از طريق ترموستات كنترل مي شود ومعمولاً جهت تامين رطوبت مورد نياز ميكروبها ميتوان يك ظرف پراز آب داخل آن قرارداد .محيط مرطوب ازدهيدراتاسيون محيط كشت جلو گيري مي كند. اين دستگاه دراندازه هاي متفاوت موجود ميباشد . اين دستگاه برحسب نوع آن معمولا درجه حرارت بين 60-15 درجه راتامين ميكند. چند نوع ازآن موجود است.انكوباتور ساده، انكوباتورCO2 دار (مجموعه دستگاه توليدكننده CO2)،انكوباتور يخچال دار براي كشت باكتريها در درجه حرارت پايين وانكوباتور شيكردار (مجهز به شيكر) از انواع آنها است.
تصویر نوعی انکوباتور مورد استفاده از آزمایشگاه
هود
هود محفظه اي نسبتا بسته است كه مجهزبه لامپ UV، صافي و يا هر دو است كه باعث استريل كردن محيط داخلي هود در آزمایشگاه مي شود. بهتر است در تهيه كشت ميكروبي و آزمايشهاي حساس به منظور جلوگيري از آلودگي ثانويه و يا ممانعت از آلوده شدن پرسنل از اين دستگاه استفاده شود.
نوعی هود لامینار که برای جلوگیری از آلودگی در آزمایشگاه استفاده میشود
جار بي هوازی
يك محفظة شيشه اي درپوش دار است كه به وسيلة پمپ خلاء هواي درون ظرف خارج مي شود وشرايط براي رشد باكتريهاي بي هوازي فراهم مي آيد . در صورتي كه پمپ خلاء در دسترس نباشد مي توان درون جار بي هوازي بسته های ويژه اي بنام GAS PAK قرارداد .در اين صورت بايد قسمتي از پاكت را باقيچي باز كرده ومحيط را با ml 10 آب مرطوب كرد دراين صورت هيدروژن توليد شده با اكسيژن در مجاورت كاتاليزور پالاديوم تركيب شده آب توليد مي شود ولذا شرايط بی هوازي اعمال مي گردد.
جار بی هوازی مورد استفاده برای کشت باکتری های بی هوازی
ميكروسكوپ
نوع معمول در آزمايشگاه ها،ميكروسكپ نوري (زمينه روشن ) است .در اين ميكروسكوپ نور بطور مستقيم از لامپ واز ميان عدسيها وارد چشم مي شود.
محافظت از ميكروسكپ
1- ميكروسكپها رابايد تا زمان بكار گيري در كابينت ويژه اي نگهداري كرد .
2- در هنگام حمل آن بازوي ميكروسكپ دردست راست وپايه آن دردست چپ قرار گيرد ميكروسكپ را نزديك بدن قرار داده وبه آرامي روي ميزآزمايشگاه بگذاريد.
3- تمام وسايل غير ضروري از قبيل كتاب وكاغذ را از روي ميز برداريد .تميزي وانظباط كار باعث افزايش كسب نتايج مثبت در كار مي شود.
4- براي تميز كردن عدسي هرگز از پارچه يا كاغذاستفاده نكنيد.اين كار توسط پارچه يا كاغذ مخصوص عدسي (lenz paper) آغشته به گزيلول صورت مي گيرد وبعد با الكل 95% پاك ميشود .در انتها عدسي رابا پارچه مخصوص عدسي خشك مي كنند.
5- مواظب باشيد كه سيم برق ميكروسكپ آويزان نباشد ، چرا كه ممكن است در دست وپا گيركرده وباعث آسيب به ميكروسكپ شود.
6- در پايان كار هميشه ميكروسكپ را خاموش كرده وسيم آنرا جمع كنيد وروكش ميكروسكپ راروي آن قراردهيد.
اگر علاقه دارید میتوانید در این مقاله روش تهیه محیط کشت جامد میکروبی را مطالعه کنید.
برای آموزش های حضوری و کارآموزی میکروبی و مولکولی یعنی انجام دادن تمام تکنیک ها توسط خودتان میتوانید با ما تماس بگیرید.
09101438051
021404436-7
برای خرید کیت استخراج DNA از انواع نمونه ها و محصولات مولکولی کلیک کنید.
همچنین این شرکت دانش بنیان تولید کننده انواع سیستم تصفیه صنعتی بر پایه بیوفیلتر میباشد.
